“Hoe kunnen archeologen bijdragen aan het welzijn van anderen? Hoe kunnen ze bijdragen aan een betere wereld? Hierin biedt UNESCO een nuttige richtlijn. UNESCO koestert niet erfgoed alleen om het te beschermen maar om het als medium in te zetten om mensen met elkaar te verbinden en elkaar beter te begrijpen”. Deze woorden sprak Tom Hazenberg op 21 November 2017 in het LVR-Landesmuseum Bonn tijdens het symposium Bürgerschaftliches Engagement am Limes, georganiseerd door Der Bund, Heimat und Umwelt in Deutschland (BHU). Het gehele referaat is hier te lezen.
Hij vertelde het internationale publiek over de rol die de beroemde Romeinse Zwammerdamschepen hebben gespeeld en nog zullen spelen. Op het Landgoed Hooge Burch in Zwammerdam, waar onder de hoede van zorginstelling Ipse de Bruggen 500 cliënten wonen, werken en recreëren, hebben de aldaar ontdekte schepen geleid tot de opening in 2016 van het Limes Bezoekerscentrum NIGRVM PVLLVM. Dit versterkt de integratie tussen de dikwijls meervoudig gehandicapten en andere burgers die uit interesse voor de limes NIGRVM PVLLVM bezoeken.
Vanaf december zullen de Zwammerdamschepen zelf worden gerestaureerd in de Romeinse Restauratiewerf Archeon, ook in de gemeente Alphen aan den Rijn. Een langgekoesterde wens van velen. De restauratie zal gedeeltelijk worden uitgevoerd door leerlingen en studenten uit de regio Alphen aan den Rijn. Maar ook worden ander publieksgroepen uitgenodigd om mee te werken, zoals wijkbewoners, sportverenigingen, bedrijven en serviceclubs zoals de Lions en de Rotary. Te beginnen onder het motto: Heel Alphen bouwt mee aan de Zwammerdam 2″. Op deze wijze worden de gerestaureerde Zwammerdamschepen, die behoren tot de Rijks Maritieme Erfgoed Collectie, collectief bezit van de hele regio. En bieden ze een platform voor samenwerking, trots en sociale cohesie.
In Bonn waren tientallen personen en partijen verzameld rond om het thema sociale betrokkenheid langs het toekomstige UNESCO Werelderfgoed Monument de Limes uit zowel Nederlands als Duitsland. De Zwammerdamschepen en hun sociale impact werden daar met applaus ontvangen.
De restauratie van de Romeinse Zwammerdamschepen is een initiatief van 1Arch / Hazenberg Archeologie en Stichting Museumpark Archeon in samenwerking met provincie Zuid-Holland, Batavialand, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, gemeente Alphen aan den Rijn, Economic Development Board Alphen aan den Rijn, Yardeni Vorst, Maarten de Weerd, Universiteit Leiden, Saxion Hogeschool.