De grootschalige herinrichting van het centrum van Woerden was de aanleiding voor even spectaculaire opgravingen naar het Romeinse limesfort in de ondergrond. Het onderzoek is uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten in opdracht van de gemeente Woerden. Hazenberg Archeologie verzorgde de directievoering en de communicatie rondom dit binnenstadsonderzoek.
En wat een bijzondere ontdekkingen: de verdedigingsgrachten en toegangspoort van het castellum, een huis en een mogelijk boothuis aan de oever van de Rijn. En in deze oever zelf het zesde Romeins schip van Woerden. En waarom heet dat schip dan de Woerden 7? Omdat het bleek dat de ontdekkingen 2 en 6 van hetzelfde schip te zijn geweest, de Woerden 2/6.
Het vrachtschip Woerden 7 werd ontdekt in juni 2003, terwijl 15 kilometer oostwaarts het andere bekende Romeins schip De Meern 1 in de Leidsche Rijn werd opgegraven. Dat ligt nu prachtig in Castellum Hoge Woerd.
De opgraving van de Woerden 7 gebeurde in de maanden oktober en november 2003. EEn opgraving die veel nieuwe kennis opleverde over het scheepstype `Zwammerdam‘. Het vrachtschip Woerden 7 lijkt als twee druppels water op de Zwammerdam 6. Zouden ze van dezelfde werf komen? Dat hebben we toen wel beweerd in ons boek en diverse artikelen. Andere bijzonderheden was de roei-inrichting – voor het eerst ontdekt op een vrachtschip. Nieuw was ook het onderzoek van – toen nog student – Yardeni Vorst naar de herkomst van het eiken scheepshout. Voor het eerst kon worden vastgesteld dat het hout gedeeltelijk en Duitse en gedeeltelijk een Nederlandse herkomst heeft. Wat betekent dat voor plaats van de scheepswerf? Over de opgraving van castellumzone en Woerden 7 hebben de opgravers het prachtige boek Romeinen in Woerden geschreven.
Misschien wel het meest bijzonder van de opgravingen van Woerden -Kerkplein is het feit dat voorafgaande aan de opgraving al een plan was voor het visualiseren van de romeinse geschiedenis in het nieuwbouwplan. Met als resultaten de Castellumgarage – ook wel Drive-in Museum genoemd – en het castellum weergegeven in het plaveisel. En ook nog een mooie schepenroute door de stad. De topvondsten zijn behouden voor Woerden en worden getoond op de Romeins afdeling van het Stadsmuseum Woerden.
En de opgravingen waren zo aangeslagen dat al ruim vóór de huidige Limes-hausse (Nominatieprogramma UNESCO Werelderfgoed) in Woerden sprake was van enig Limestoerisme door grote inspanningen van de Stichting Romeins Schip Woerden en de Limes-app Langs de Limes met aanvullende kunstwerken langs die route. Inmiddels zijn ook andere limesplaatsen bezig zich aan te sluiten bij Woerden als aantrekkelijk Limes-lint voor recreanten en toeristen. Maar het begon toch echt met de publiekstribunes bij de opgravingen in Woerden!